Osoby przekazujące darowizny określone w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mają możliwość odliczenia od dochodu kwot przekazanych darowizn, co czasem znacząco może wpłynąć na wysokość podatku. Jednymi z prawdopodobnie najpopularniejszych darowizn są te przekazane na organizacje pożytku publicznego (OPP). W jaki sposób i kto może skorzystać z odliczenia?
Od jakich dochodów można odliczyć darowizny na OPP?
Przekazane darowizny można odliczyć w przypadku osiągania dochodów opodatkowanych według skali podatkowej (12 proc. i 32 proc.) lub przychodów opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Odliczyć można kwotę faktycznie przekazanej darowizny, ale jednocześnie odliczenie nie może przekroczyć 6 proc. uzyskanego dochodu/ przychodu.
Darowizny na OPP, czyli jakie?
By móc skorzystać z określonego odliczenia, darowizna powinna zostać przekazana na cele takie jak m. in. działalność charytatywna i na rzecz osób niepełnosprawnych, na wspieranie rodzin i osób w trudnej sytuacji życiowej, na rzecz:
- organizacji pozarządowych (np. fundacji, stowarzyszeń), które nie są jednostkami sektora finansów publicznych i nie działają w celu osiągnięcia zysku, a także m. in. spółdzielni socjalnych, kościołów,
- równoważnych organizacji określonych w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, które obowiązują w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, które prowadzą działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych oraz realizują wskazane cele.
Nie mogą natomiast być odliczane darowizny:
- na rzecz osób fizycznych,
- na rzecz osób prawnych i innych jednostek, które prowadzą działalność w zakresie wytwarzania wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, piwowarskiego, winiarskiego czy innych wyrobów alkoholowych oraz wyrobów z metali szlachetnych lub z ich udziałem albo handlu tymi wyrobami,
- zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
- zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Wartość przekazanej darowizny – jaka kwota podlega odliczeniu?
Odliczeniu podlega kwota faktycznie przekazanej darowizny, jednak nieprzekraczająca 6 proc. dochodu/przychodu podatnika.
W przypadku przekazywania innej darowizny, np. na cele krwiodawstwa, kształcenia zawodowego czy kultu religijnego, wskazany limit jest wspólny dla wszystkich darowizn.
Może pojawić się pytanie, w jaki sposób ustalić kwotę przekazanej darowizny? W przypadku darowizn pieniężnych nie będzie stanowić to żadnego problemu. Problem może pojawić się w momencie, gdy w ramach darowizny przekazywane są towary – w takiej sytuacji kwotę darowizny stanowi wartość towaru razem z VAT. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy podatnik jest czynnym podatnikiem VAT – wówczas jeśli ma prawo dokonać odliczenia VAT, w takiej sytuacji kwotą darowizny jest kwota pomniejszona o odliczony podatek od towarów i usług. Wartość darowizny nie może być wyższa niż wartość rynkowa przekazywanego towaru.
Ważne: Nieodliczone kwoty np. w przypadku, gdy podatnik miał zbyt niski dochód/przychód lub wysokość darowizn przekraczała 6 proc. dochodu/przychodu, nie podlegają odliczeniu w kolejnych latach podatkowych.
Jakie dokumenty trzeba posiadać, by móc dokonać odliczenia?
Do skorzystania z odliczenia konieczne jest posiadanie dowodów potwierdzających przekazanie darowizny. Są to przede wszystkim:
- dowody wpłat na rachunek płatniczy określonej OPP, jeśli darowizna ma charakter pieniężny,
- dowody, z których wynikają dane identyfikujące darczyńcę oraz obdarowanego oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu (np. umowa darowizny) – w przypadku darowizn o charakterze niepieniężnym.
Odliczeń darowizn przekazanych na organizacje pożytku publicznego można dokonywać zarówno w rocznym zeznaniu podatkowym, jak i na etapie zaliczek na podatek w trakcie roku.
Przekazane darowizny podatnik wykazuje w załączniku PIT/O do deklaracji:
- PIT-37 – jeśli osiąga dochody np. z tytułu umowy o pracę czy zlecenie,
- PIT-36 – jeśli osiąga dochody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub inne dochody bez pośrednictwa płatnika,
- PIT-28 – jeśli osiąga przychody opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (z działalności gospodarczej, najmu itp.).
Podstawa prawna:
- art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 226)
- art. 11 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 2540)