Generalną zasadą jest obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących przez podatników dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Rozporządzenie wykonawcze do ustawy o VAT określa liczne wyjątki od stosowania tej zasady. Przyjmowanie płatności za pomocą BLIK może być jednym z nich.
Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Wskazany wyżej przepis ustawy o VAT, określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń. Jeżeli nabywcą danej usługi jest podmiot inny niż wymieniony w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, to taka sprzedaż w ogóle nie jest objęta obowiązkiem ewidencjonowania jej przy użyciu kasy rejestrującej.
Zwolnienia z obowiązku stosowania kas fiskalnych
Rozporządzeniem z 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, minister finansów zwalnia na czas określony niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku stosowania kas fiskalnych oraz określa warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze np. sytuację budżetu państwa. Może zatem zaistnieć sytuacja, w której podatnik będzie ewidencjonował przy zastosowaniu kasy rejestrującej jedynie część swojej sprzedaży, a niektórych czynności nie, bowiem mogą one korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej.
Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania przy użyciu kas rejestrujących zostało określone w par. 2 i par. 3 rozporządzenia. Powyższe zwolnienia są dwojakiego rodzaju. Rozporządzenie z jednej strony zwalnia z obowiązku określone grupy podatników (tzw. zwolnienie podmiotowe) oraz konkretne czynności (tzw. zwolnienie przedmiotowe). Stosownie do par. 2 ust. 1 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia. W myśl par. 2 ust. 2 rozporządzenia, w odniesieniu do niektórych czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się zgodnie z warunkami określonymi w tym załączniku.
Płatności za pomocą BLIK
Pod poz. 37 załącznika do rozporządzenia, stanowiącego wykaz czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania, wymieniono świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.
Co ważne, zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania nie stosuje się w przypadku dostawy towarów i usług, które zostały wymienione w par. 4. W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, zwolnienie to traci moc z chwilą wykonania czynności, o której mowa w par. 4.
Aby zatem przysługiwało prawo do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:
- świadczący usługę na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem),
- z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła,
- przedmiotem świadczenia nie są usługi wymienione w par. 4 rozporządzenia.
Niespełnienie jednego z warunków oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.
Podsumowując, należy stwierdzić, że można na podstawie par. 2 ust. 1 rozporządzenia w zw. z poz. 37 załącznika, stosować zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania w stosunku do świadczonych usług, za które zapłata przez klientów (osoby fizyczne) przekazywana jest przelewem lub za pomocą aplikacji BLIK po spełnieniu wyżej wskazanych warunków. Potwierdza to także dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 10 października 2022 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.472.2022.4.WN.
Podstawa prawna:
- art. 111 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.)
- par. 2, 3 i 4 rozporządzenia z 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r. poz. 2442 ze zm.)