Podstawę obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych (według skali) stanowi dochód, który podatnik może pomniejszyć o darowizny przekazane m.in. na cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, działającym w Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych. Organizacjami pozarządowymi są: niebędące jednostkami sektora finansów publicznych lub przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami i spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi i niedziałające w celu osiągnięcia zysku – osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, w tym fundacje i stowarzyszenia.
Działalność pożytku publicznego może być prowadzona także przez osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego; stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego; spółdzielnie socjalne; spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy o sporcie, które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników.
Odliczeniu podlegają także darowizny przekazywane dla organizacji pozarządowej niemającej statusu OPP (organizacji pożytku publicznego), pod warunkiem, że darowizna jest przekazana na cele pożytku publicznego, a organizacja statutowo te cele realizuje.
Odliczenie darowizn od dochodu
Podatnik może odliczyć od dochodu darowizny przeznaczone m.in. na realizację zadań w zakresie:
- pomocy społecznej,
- działalności charytatywnej,
- działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego,
- ochrony i promocji zdrowia,
- działalności na rzecz osób niepełnosprawnych,
- działalności na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn,
- działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości,
- działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych,
- nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania,
- działalności na rzecz dzieci i młodzieży, w tym wypoczynku dzieci i młodzieży,
- ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego,
- pomocy Polonii i Polakom za granicą,
- przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym.
Odliczeniu podlega darowizna w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwota stanowiąca 6 proc. dochodu; przy czym jeśli podatnik korzysta jeszcze z odliczeń darowizn z innych tytułów (na cele kultu religijnego, cele krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi, cele kształcenia zawodowego, cele związane z realizacją inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie) to łączna kwota odliczeń w roku 2023 nie może przekroczyć kwoty stanowiącej 6 proc. dochodu.
Jeżeli przedmiotem darowizny są towary opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru wraz z podatkiem od towarów i usług, w części przekraczającej kwotę podatku naliczonego, którą podatnik ma prawo odliczyć zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej darowizny.
Podatnicy korzystający z odliczenia darowizn, są obowiązani wykazać w rocznym zeznaniu, kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego.
Prawo do odliczenia darowizny na rzecz organizacji, określonej w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innych państwach Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącej działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, przysługuje podatnikowi pod warunkiem:
- udokumentowania przez podatnika oświadczeniem tej organizacji, iż na dzień przekazania darowizny była ona równoważną organizacją do organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, realizującą cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i prowadzącą działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych
oraz
- istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium organizacja posiada siedzibę.
W przypadku zwrotu dokonanej darowizny, obdarowany jest obowiązany przekazać urzędowi skarbowemu informację o zwróconej podatnikowi darowiźnie, w terminie miesiąca od dnia dokonania zwrotu.
Wyższy limit darowizn pochodzących od osób prawnych
Podobne regulacje, w zakresie możliwości odliczenia od dochodu darowizn przekazanych na rzecz organizacji prowadzących działalność pożytku publicznego, zawierają zapisy art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Odliczeniu podlega darowizna w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwota stanowiąca 10 proc. dochodu. Przy czym jeśli podatnik korzysta jeszcze z odliczeń darowizn z innych tytułów (na cele kultu religijnego, cele kształcenia zawodowego) łączna kwota odliczeń z tytułów darowizn nie może przekroczyć w roku 2023 kwoty stanowiącej 10 proc. dochodu.
Podstawa prawna:
- art. 3, art. 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 1327 ze zm.)
- art. 26 ust. 1 pkt 9, art. 26 ust. 5 – art. 26 ust. 6e ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.)
- art. 18 ust. 1 pkt 1, art. 18 ust. 1a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2587 ze zm.)