13 września 2023 roku wejdzie w życie rozporządzenie ministra finansów z 8 sierpnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku od towarów i usług. Jest to bardzo istotna zmiana dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, bowiem pojawi się możliwość złożenia zgłoszenia rejestracyjnego jako podatnika od towarów i usług (VAT-R) przez osoby, które nie posiadają jeszcze nadanego numeru identyfikacji podatkowej (NIP). W znaczący sposób wpłynie to na szybkość rejestracji jako podatnika podatku od towarów i usług.
Zgodnie z obecnymi przepisami oraz brzmieniem formularza VAT-R możliwość złożenia zgłoszenia rejestracyjnego do VAT mają jedynie osoby posiadające już nadany numer NIP. W przypadku podmiotów, które prowadzą działalność w formie jednoosobowej, dla uzyskania NIP (który zgodnie z przepisami jest niezbędny do uzyskania rejestracji jako podatnik VAT) konieczne jest złożenie wniosku o zarejestrowanie jednoosobowej działalności gospodarczej w CEIDG. Chociaż rejestracji do VAT można dokonać również poprzez CEIDG, w praktyce przedsiębiorca dotąd był zobowiązany do złożenia dwóch wniosków – pierwszy, przy rejestracji działalności, pozwalał na uzyskanie NIP, natomiast dopiero później miał możliwość złożenia zgłoszenia rejestracyjnego do VAT.
Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia podkreśliło, że wprowadzana zmiana ma na celu umożliwienie dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług przez podmioty rozpoczynające działalność gospodarczą, które nie mają nadanego numeru NIP i składają wniosek CEIDG-1 wraz z załącznikiem – formularzem VAT-R za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności gospodarczej lub przy użyciu aplikacji mObywatel poprzez CEIDG. Głównym celem takiej zmiany jest ułatwienie i przyspieszenie założenia działalności gospodarczej i dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie VAT bez konieczności wcześniejszego uzyskania numeru identyfikacji podatkowej. Po zmianach osoby zakładające działalność będą składać wniosek o rejestrację działalności CEIDG-1 wraz z formularzem rejestracyjnym VAT-R, na podstawie których zostanie im nadany przez naczelnika urzędu skarbowego NIP.
Nowe zgłoszenie VAT-R przy NIP zawiera odnośnik do wyjaśnienia, zgodnie z którym pola tego nie wypełnia się w przypadku, gdy zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług składa podmiot, który wraz z wnioskiem o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub wnioskiem o zmianę wpisu w CEIDG występuje o nadanie numeru identyfikacji podatkowej.
Jednocześnie ministerstwo podkreśliło, że w przypadku podmiotów, które nie dokonują rejestracji działalności za pośrednictwem CEIDG zgłoszenie rejestracyjne będzie można składać na dotychczasowych zasadach, tj. elektronicznie bądź papierowo – bezpośrednio do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, z uwagi na to, że nie wszyscy podatnicy podlegają obowiązkowej rejestracji w CEIDG (np. podmioty zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym czy też osoby prowadzące tzw. działalność nierejestrowaną).
W przypadku podmiotów, które posiadają już numer identyfikacji podatkowej, rejestracja poprzez CEIDG będzie możliwa na zasadach takich jak stosowane dotychczas, tj. z załącznikiem VAT-R zawierającym NIP podmiotu.
Zmiany wprowadzane rozporządzeniem ministra finansów z 8 sierpnia 2023 roku zaczną obowiązywać już wkrótce. Co ważne, w omawianym rozporządzeniu znalazł się zapis mówiący o tym, że dotychczasowy wzór zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie VAT może być stosowany do 31 grudnia 2023 r. Jest to o tyle istotne, że w sytuacji, gdy podmiot posiadający już numer NIP złoży takie zgłoszenie na starym formularzu, nie spowoduje to automatycznie jego odrzucenia, a tym samym niemożliwości zarejestrowania podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług. Do końca roku 2023 zastosowanie dotychczasowego formularza (przez pomyłkę czy też celowo) wywoływać będzie takie same skutki w zakresie rejestracji, jak nowy formularz.
Podstawa prawna:
- rozporządzenie ministra finansów z 8 sierpnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r., poz. 1731)