1 stycznia 2024 r. zaczęły obowiązywać przepisy dotyczące obowiązku prowadzenia nowego rodzaju ewidencji przez odbiorców płatności i płatności transgranicznych. Zmiana przepisów w tym zakresie wynika z konieczności implementacji do polskiego systemu prawnego zapisów dyrektywy Rady (UE) 2020/284 z 18 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do wprowadzenia pewnych wymogów dla dostawców usług płatniczych. Głównym celem jest zwalczanie oszustw podatkowych w sektorze e-commerce.
Obowiązki dostawców usług płatniczych
Ustawą z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw zostały wprowadzone zmiany do ustawy o VAT w zakresie obowiązków dostawców usług płatniczych poprzez dodanie nowych przepisów (art. 110a – 110e). Na podstawie art. 110b ust. 1 dostawca usług płatniczych jest obowiązany prowadzić ewidencję odbiorców płatności i płatności transgranicznych w odniesieniu do świadczonych usług płatniczych, w postaci elektronicznej, za każdy kwartał, jeżeli w ciągu kwartału świadczy usługi płatnicze odpowiadające ponad 25 płatnościom transgranicznym na rzecz tego samego odbiorcy płatności. Jednocześnie ustawa definiuje, co należy rozumieć przez płatność transgraniczną – płatność, w której płatnik znajduje się na terytorium jednego państwa członkowskiego, a odbiorca płatności znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego albo na terytorium państwa trzeciego.
W uzasadnieniu do projektu ustawy wprowadzającej omawiane zmiany wyjaśniono dodatkowo, że dostawca usług płatniczych będzie musiał prowadzić ewidencję na temat danego odbiorcy płatności i samej płatności tylko wówczas, gdy łączna liczba płatności transgranicznych na rzecz tego samego odbiorcy płatności przekroczy próg 25 płatności w kwartale. Próg jest obliczany dla każdego dostawcy usług płatniczych świadczącego usługę płatniczą na rzecz danego odbiorcy. W takim przypadku, jeżeli próg zostanie przekroczony w obrębie dostawcy usług płatniczych, dostawca zgłosi transakcję. Próg powinien być liczony na podstawie każdej indywidualnej płatności otrzymanej przez odbiorcę płatności, a nie na podstawie partii płatności otrzymywanych okresowo. Ponadto obowiązki ewidencyjne dotyczą jedynie dostawców usług płatniczych – żadne obowiązki w tym zakresie nie ciążą ani na płatnikach, ani na odbiorcach płatności.
Szczegóły prowadzonej ewidencji
Obowiązek prowadzenia ewidencji nie dotyczy usług płatniczych w odniesieniu do płatności transgranicznej, w przypadku której co najmniej jeden z dostawców usług płatniczych znajduje się na terytorium państwa członkowskiego, jednakże takie płatności mają znaczenie dla ustalenia liczby płatności transgranicznych obliczanej w podziale na poszczególne państwa członkowskie i poszczególne identyfikatory lub kody identyfikacyjne.
Ewidencja odbiorców płatności i płatności transgranicznych powinna zawierać m.in. BIC lub inny kod identyfikacyjny jednoznacznie identyfikujący dostawcę usług płatniczych, imię i nazwisko lub nazwę odbiorcy płatności wraz z adresem, zgodnie z danymi posiadanymi przez dostawcę usług płatniczych, numer, za pomocą którego odbiorca płatności jest zidentyfikowany dla celów podatkowych, IBAN lub inny identyfikator, który jednoznacznie identyfikuje odbiorcę płatności oraz podaje jego lokalizację. Dokumentacja sporządzana w tym zakresie powinna być przechowywana przez dostawców usług płatniczych przez okres trzech lat od zakończenia roku podatkowego, w którym nastąpiła płatność. Ponadto podmioty zobowiązane do prowadzenia ewidencji mają obowiązek udostępniania jej państwu członkowskiemu pochodzenia dostawcy usług płatniczych oraz Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej (w przypadku dostawców usług płatniczych, dla których państwem członkowskim pochodzenia lub przyjmującym państwem członkowskim jest Rzeczpospolita Polska).
Podstawa prawna:
- art. 110a – 110e ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. 2023 r., poz. 1570)